Замислете дете кое се плаши да си оди дома од училиште секој ден поради тоа што знае што ќе го снајде. Замислете како ги хранат и се грижат за своите браќа и сестри, кога и тие самите имаат потреба од грижа. Замислете дека им е премногу срам да ги донесат пријателите дома. Замислете како им се оправдуваат на своите родители и лажат за да заштитат семејна тајна.
Ниту едно дете не треба да помине низ таква траума, но за околу милиони деца под 18 години, ова е нивниот секојдневен живот бидејќи еден од нивните родители е алкохоличар.
Растењето во семејство со алкохоличар може да биде длабоко вознемирувачко, често обележано со непредвидливост, емоционална нестабилност и длабоко чувство на изолација. За децата на алкохоличари, животот може да се чувствува како постојан чин на балансирање помеѓу страв и преживување. Но, што може да се направи за да им се помогне на овие лица да се справат, и на краток рок и во зрелоста?
Како е да растеш со родител алкохоличар?
Децата израснати со родител алкохоличар често живеат во непредвидлива и хаотична средини. Тие се сведоци на драстично менување на однесувањето на нивните родители под дејство на алкохол. Трезниот родител изгледа дека знае да пружа љубов и се грижи, но за време на пијанство може да стане насилен, запоставувачи или емотивно да се оддалечи. Оваа недоследност создава средина на несигурност, што им отежнува на децата да имаат доверба во својата околина или на луѓето што им се најблиски.
Во семејствата каде што еден или двајцата родители злоупотребуваат алкохол, средината во домаќинството често е непостојана. Децата се принудени да се движат во две верзии на нивниот родител: трезвен родител и родител во алкохолизирана состојба. Трезниот родител изгледа дека знае да пружа љубов и се грижи, но за време на пијанство може да стане насилен, запоставувачи или емотивно да се оддалечи. Како резултат на тоа, тие може да станат хипер-внимателни, постојано очекувајќи кога може да се случи следниот емоционален или физички излив.
Оваа недоследност создава средина на несигурност, што им отежнува на децата да имаат доверба во својата околина или на луѓето што им се најблиски.
Во многу случаи, децата доживуваат занемарување. Рутинските елементи од детството – како редовните оброци, приказните пред спиење, па дури и одењето на училиште – може да бидат нарушени или целосно отсутни. Хаосот во домаќинството може да доведе и до чувство на напуштеност, тага и збунетост. Многумина ги носат овие емоционални лузни во зрелоста, справувајќи се со нерешени трауми и проблеми со довербата кои продираат во нивните лични и професионални односи.
Емоционалното влијание на растењето со родител алкохоличар
Децата на алкохоличари честопати доживуваат широк спектар на емоционални проблеми. Постојаниот стрес од живеењето во дом каде што нивните основни емоционални и физички потреби се занемарени може да доведе до чувство на напуштеност, тага, гнев и вина. Можеби се чувствуваат одговорни за пиењето на нивните родители или мислат дека некако можат да ја „поправат“ својата ситуација. Ова е огромен товар за детето.
Понатаму, овие деца често се соочуваат со емоционално запоставување. Родителите кои се борат со зависноста од алкохол не се емоционално достапни за да им ја обезбедат љубовта, грижата и поддршката што им треба на своите деца. Резултатот е често чувство на безвредност, несигурност и длабоко вкоренет страв од отфрлање.
Градење на отпорност кај децата на алкохоличари
Отпорноста е од суштинско значење за овие деца. И покрај тешкотиите, децата на алкохоличари развиваат свои стратегии за справување и одбранбени механизми за да преживеат во таа средина. Некои деца ја преземаат улогата на старател во семејството, обидувајќи се да управуваат со однесувањето на нивните родители или да се грижат за помалите браќа и сестри.
За многу од овие деца, детството е обележано со долги периоди на дисфункција и стрес, кои може да се повторуваат во текот на зрелоста. Но, овие искуства можат да ја зајакнат и човечката способност за надминување на животните предизвици. Соочени со хаос, тие знаат да развијат засилено чувство за решавање проблеми, самодоверба и емоционална свест – вештини кои добро им служат во зрелоста. Ова, секако, е индивидуално и варира од личност до личност.
Што се случува во зрелоста кај овие деца?
Возрасните деца на алкохоличари често споделуваат заеднички особини и однесувања обликувани од растењето во дисфункционален дом. Тие можат да се борат со самоосудување, импулсивност, тешкотии во одржувањето на врски, страв од напуштање и постојаното барање надворешна валидација. Многу имаат тенденција да бидат премногу лојални, дури и во ситуации кога тоа не е заслужено, и претерано реагираат на промените што не можат да ги контролираат.
Во романтични врски, тие може да гравитираат кон емоционално недостапни и оштетени партнери, често занемарувајќи ги своите потреби. Ова може да создаде модел на самозанемарување, бидејќи тие целото свое внимание го посветуваат на другите за да стекнат чувство за вредност и да ја добијат таа посакувана валидација. Дури се случува и имитираат некои однесувања на алкохоличари – негирање, слаби вештини за справување слаба самоконтрола и склоност кон недостапни лица – и покрај тоа што самите не пијат. Препознавањето на овие тенденции е клучно за прекинување на циклусот и градење поздрави односи.
За крај…
Животот носи многу непредвидени предизвици – природни катастрофи, глобални трагедии, лична загуба – и да растеш во дисфункционално семејство е еден таков предизвик. Ни едно не дете не одбира живот со алкохоличар – тие се родени во него.
Растењето со родител алкохоличар е неверојатно тешко искуство, но тоа не го дефинира целиот живот на една личност. Со градење на издржливост, барање поддршка и учење на здрави механизми за справување, децата на алкохоличари можат да го надминат своето минато и да создадат исполнетост.
Побарај дополнителен совет или насока од Ирена Трајковска
Животот со родител алкохоличар може да остави трајни лузни — чувства на збунетост, тага и осаменост. Тука сум да ви помогнам да ги разберете тие емоции, нудејќи безбеден и грижлив простор каде што можеме заедно да ја надминеме болката. Ќе се фокусираме на заздравување, обнова на вашата самодоверба и наоѓање мир во вашиот живот.
Ако имате какви било прашања или едноставно сакате да разговарате, само пополнете го формуларот подолу. Тука сум да обезбедам бесплатна писмена консултација и ќе понудам попуст за вашата прва сесија ако сметате дека можам дополнително да ве поддржам.