Напади на паника се прилично чести, но добрата вест е дека тие можат да се лекуваат. Околу 23% од луѓето доживуваат барем еден паничен напад во животот, без тие да се еволуираат во целосно панично растројство. Она што може да ги искомплицира работите е стравот дека нападот ќе се повтори.
Значи, што точно е напад на паника? Паничниот напад го достигнува врвот за само неколку минути. За време на нападот, се случуваат најмалку четири физички симптоми, како забрзано чукање на срцето, треперење, отежнато дишење, вртоглавица или чувство на гадење.
Fight or Flight одговор
Познатиот Fight or flight одговор на телото кај луѓето постои за да се заштитиме себеси доколку постои опасност. Способноста да го имате овој одговор е важна: ако автомобил вози со висока брзина кон вас додека го преминувате патот, се јавува одговор на вознемиреност кој сигнализира да се тргнете од патот и да се заштитите. Нападот на паника се јавува кога прекумерно се активира овој одговор, но и кога не постои вистинска опасност.
Понекогаш луѓето паничат во ситуации од кои се плашат, како што се јавно говорење или ако имаат фобија од висина, летање или возење. Кога тоа ќе се случи, обично знаат зошто имале напад на паника. Меѓутоа, другиот дел може да имаат напади на паника во ситуации за кои не очекуваат дека ќе бидат вознемирени и може да изгледа како сето тоа да доаѓа од никаде. Иако нападите на паника не се опасни, тие се застрашувачко искуство. Понекогаш луѓето се плашат дека имаат срцев удар или мозочен удар, несвестица или дека „полудуваат“.
Оние кои доживуваат ненадејни напади на паника често стануваат хипер-внимателни, следејќи ги нивните тела за знаци на вознемиреност. Оваа зголемена свест може да вклучи постојана проверка на пулсот, крвниот притисок или постојано скенирање за аномалии. Како резултат на тоа, тие стануваат многу посвесни за сензациите во нивните тела.
Но, тука некогаш лежи проблемот – преголема свесност за телото.
Зарем не е добро да се биде свесен што се случува во вашето тело? Не секогаш. Нормално е и не е опасно да се доживее широк спектар на телесни сензации во текот на денот. Повеќето луѓе не се ни свесни за овие сензации, или и ако се, не размислуваат многу за нив.
Меѓутоа, оние со повторливи напади на паника, почнуваат да обрнуваат сè повеќе внимание на своето тело. Почнуваат да ги забележуваат сите мали промени кои инаку би можеле да останат незабележани. Мали, безопасни промени или сензации, како што е мало зголемување на отчукувањата на срцето или благо стегање во градите, може погрешно да се протолкува како знак дека нешто опасно се случува во нивното тело. Оваа застрашувачка мисла дека можеби нешто не е во ред – ќе предизвика нов напад на паника. Оттука – и повеќе панични напади.
Исто така, некој со напади на паника кој го следи нивното тело си дава порака: „Треба да го надгледувам моето тело бидејќи нешто не е во ред со мене“. Така, следењето на телото ги држи заробени во циклусот на паника и анксиозност.
Како да се намали мониторингот на телото
Не мора активно да го следите вашето тело за да се заштитите. Ако сте загрижени за одреден физички проблем, закажете термин со вашиот лекар. Кажете им дека ви се случуваат напади на паника и прашајте како можете да направите разлика помеѓу вашиот страв од физички проблем и реален напад.
Обидете се да бидете свесни кога обрнувате внимание на телесните сензации. Ако забележите дека го следите вашето тело, нежно кажете си: „Не треба да го надгледувам моето тело за да се заштитам себеси, тоа само ја засилува мојата анксиозност“. Во тој момент, пренасочете го вашето внимание на нешто надвор од вашето тело. Ова може да биде било што: предмет во собата во која се наоѓате, дрво надвор од прозорецот, звук на птиците…. Постои техниката за внимателност 5-4-3-2-1 за да се врати вашиот фокус во сегашниот момент.
Ако забележите нешто необично со вашето тело, потсетете се дека е нормално да чувствувате широк спектар на телесни сензации во текот на денот, а тоа не значи дека се случува нешто погрешно.
Што да правиш во моментов кога доживуваш напад на паника?
Обидете се да останете смирени. Првиот чекор е да внимавате кога посветувате премногу внимание на вашето тело, а потоа да го насочите вниманието кон нешто друго во околината. Запомнете дека нападите на паника, иако се интензивни, обично не се опасни и ќе поминат. Фокусирајте се на вашето дишење со бавно, длабоко вдишување. Зошто длабоко дишење? Одговорот лежи во физиологијата на нападите на паника. Кога се чувствувате загрозени, вашата амигдала, важен дел од вашиот мозок за емоционална обработка, го активира одговорот што го спомнавме погоре „Fight or flight“. Oваа реакција ослободува хормони на стрес како адреналин и кортизол во вашиот крвоток. Длабокото дишење го активира парасимпатичниот нервен систем, кој се спротивставува на овој одговор со забавување на отчукувањата на срцето, намалување на крвниот притисок и релаксирање на мускулите. Со други зборови, длабокото дишење може да ви помогне да се префрлите од состојба на хипервозбуда во состојба на смиреност и релаксација.
Обидете се да ги опуштите мускулите и да најдете удобна положба. Ако е можно, отстранете се од ситуацијата што го предизвика нападот и најдете тивок и безбеден простор. Може да помогне да се потсетите дека она што го доживувате е само напад на паника и дека на крајот ќе попушти. Запомнете го она што го напоменав погоре, дека овие напади го достигнуваат врвот за неколку минути – што значи дека истиот и постепено ќе се намали. Доколку претходно сте доживеале напади на паника, потсетете се дека сте ги пребродиле во минатото.
Не двоумете се да побарате поддршка од пријател или член на семејството. Размислете да се советувате со стручно лице за ментално здравје за водство и помош.
Побарај дополнителен совет или насока од Ивана Ѓоргиевска
Како некој што ги разбира предизвиците за справување со нападите на паника, јас сум тука да ви помогнам да најдете олеснување и да ја вратите контролата. Користејќи нежни, ефективни техники и свесност, ќе работиме заедно за да идентификуваме што ја поттикнува вашата паника. Ќе развиеме практични стратегии за управување. Мојата цел е да создадам простор за поддршка каде што ќе се чувствувате слушнати и поттикнати да ја надминете вашата анксиозност.
Ако имате какви било прашања или ви треба насоки, само пополнете го формуларот подолу.