Ретко кој од нас може да предвиди дека ќе го помине животот хармоничен и без тешки моменти. Опасностите што ни се случуваат се толку изобилни и непопустливи што ги надминуваат сите разумни очекувања да се избегнат повторувачки искуства со страдање, ужас, агонија и очај. Се среќаваме со незгодни родители, измамнички пријатели, бурни општества, проблематични партнери, стерилни работни места, своеглави романтични интереси, несигурни физички услови и неблагодарни семејства. Веројатноста да излезете неповредени од овој сложен предизвик наречен живот е речиси многу мала. Меѓутоа, постои посебна форма на тегобност што сите ние сме склони да ја доживееме, која носи значително поголем интензитет и штета, е помалку позната и претставува многу поголем предизвик за некакво подобрување. Овој феномен е најпрецизно опишан со терминот „потисната траума“.
Што е потиснато трауматично искуство?
Она што го нарекуваме трауматично искуство е предизвик составен од меѓусебно поврзани компоненти. Тоа е болка чија вистинска суштина и карактер е надвор од нашата активна свесност. Тоа е вознемиреност што се манифестира индиректно, преку разединети и често навидум произволни симптоми, и тоа е вистински проблем што, освен ако нé преземеме намерни превентивни мерки, упорно ги нарушува нашите животи на долг временски период.
Траума е удар кој останува нецелосно сфатен, па дури и нецелосно почувствуван, што резултира со исклучително долготрајни последици. Не може да се избрише од нашата потсвест бидејќи не е соодветно сфатена или запаметена. Ние сме под влијание на некоја состојба која не успеваме вистински да да ја препознаеме, само сфаќаме дека работите не се сосема во ред. Не ги разбираме емоциите кои се одвиваат во нас и причините зад нив, а со тоа и најпогодниот начин да одговориме или да ја ублажиме нашата тага.
Траумата нè подлегнува на повторувачки циклус на пригушени или енигматски тешкотии кои времето не може да ги излечи. Ние сме изложени на постојано непријатна сегашност оптоварена со симптоми.
Кога сме најподложни на трауматични искуства?
Повеќето трауми, иако не исклучиво, се случуваат во детството поради ранливостa што ја поседуваат децата. Нивното ограничено разбирање на светот, неспособноста да ги препознаат мотивите и недостатокот на самосвест ги прават подложни на трауматични искуства. Затоа, децата се најбеспомошни на целиот свет и бараат безусловна љубов, посветена родителска грижа и чувство на сигурност, како и слободно искажување на нивните чувства и расположенија.
Децата, исто така, имаат ограничена контрола врз нивните рутини и опкружувања. Ова ја попречува нивната способност да воспостават структури кои би можеле да им помогнат во толкувањето и ублажувањето на настаните околу нив. Тие во голема мера се потпираат на нивните старатели, кои поседуваат моќ да ги заштитат од било каква траума и опасност, но за жал, во некои случаи, исто така може да бидат изворот на тоа.
За да го илустрираме овој концепт, да разгледаме пример:
Замислете личност по име Сара која пораснала во насилно домаќинство и несигурна средина. За време на нејзиното детство, таа доживеала физичко и емоционално малтретирање од нејзините најблиски. Овие искуства прават да се чувствува преплашено, беспомошно и длабоко рането. Меѓутоа, како одбранбен механизам, нејзиниот ум почнува да ги потиснува тие спомени и емоции. Тоа ја штити од свесно потсетување на болните искуства за воедно, да ја заштити и нејзината психолошка благосостојба.
Сепак, додека потиснувањето на сеќавањата и болката може да понуди привремено олеснување, нерешената траума продолжува да влијае на нејзината емоционална и психолошка состојба. Ова често се манифестира како анксиозност, депресија, тешкотии во формирањето блиски врски и доживување емоционална интимност. Како што старее Сара, таа доживува одредени тригери кои предизвикуваат силни емоционални реакции кај нејзе. Тоа може да биде интензивен страв, вознемиреност или гнев. Потиснатите трауматични искуства и нивните тригери се едни од најнемилосрдните форми на агонија.
Како да се справиме со поттисната траума?
Многумина од нас имаат комплексни искуства од нашето минато. Можеби сме имале родител чие однесување мистериозно осцилира помеѓу добрина и бес. Можеби сме издржале континуиран прилив на понижувачки забелешки и суптилна предност на брат или сестра. Може да има и случаи на финансиски тешкотии, развод или загуба. Ситуации кои никогаш не биле соодветно објаснети или разбрани поради чувство на срам или некоја погрешна емоционална цврстина. А можеби имало уште позлобни појави: физичко малтретирање, намерна суровост, запоставување и, што е најстрашно, злоставување од страна на најблиските. Потенцијалот за штета е навистина алармантен.
Дури и откако ќе го оставите детството зад себе, постои ризик да бидете трауматизирани. Секогаш постои можност да се заплеткаме со поединци кои зад фасадата се всушност насилници кои бараат одмазда и казна. Можеме да стапиме во врска со некој кој паметно ја прикрива својата желба да ни нанесе штета. Дури и во општества кои тврдат дека се етички морални, се соочуваме со завист, суровост и насилство. Застрашувачкото присуство на трауматични ситуации никогаш вистински не нè напушта.
Важно е да се забележи дека потиснатата траума е комплексен психолошки феномен, а точните механизми и процеси кои се вклучени сè уште се предмет на тековно истражување и проучување. Терапијата и специјализираните третмани, како што се терапијата фокусирана на траума или десензибилизацијата (EMDR), може да им помогнат на многу поединци да се справат и да заздрават од траума со постепено откривање и обработка на потиснатите сеќавања и придружните емоции.
Побарај совет или насока од Виолета Илиоска
Тука сум да ја понудам мојата поддршка на сите кои се борат со трауматично искуство. Целосно разбирам дека справувањето може да биде предизвикувачко и огромно. Со нежен и емпатичен пристап, посветенa сум на создавање безбеден и неосудувачки простор каде што можете да ги истражувате вашите емоции, спомени и искуства.
Потиснатата траума може да се манифестира на различни начини, како што се необјаснета анксиозност, повторливи кошмари или тешкотии во формирањето здрави врски. Ќе работиме заеднички за да ги откриеме и обработиме овие скриени рани. Преку терапевтски техники, вклучително и когнитивно-бихејвиорална терапија фокусирана на траума и десензибилизација, постепено и безбедно ќе истражуваме во длабочините на вашата траума. Ова ќе ви помогне да стекнете увид и да ги ослободите емоционалните оптоварувања.
Мојата цел е да ги понудам стратегиите за справување, неопходни да се движите низ процесот на лекување. Ќе ве водам чекор по чекор со поддршка и валидација. Важно е да се знае дека за подобрување и раст е потребно време.
Ако имате прашања или барате совет за справување со репресирана траума, ве охрабрувам да го пополните формуларот подолу. Секогаш сум тука да помогнам.